အဂတိလိုက်စားမှုများကို တိုက်ဖျက်ဖို့ အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခများ တားဆီးစို့

လင်းလက်

အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ

အကျိုးစီးပွား ပဋိပက္ခဆိုသည်မှာ “မည်သူမဆို ရာထူးတာဝန်အရ ပေးအပ်ထားသည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အသုံးပြုကာ ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းတာဝန်များ ဆောင်ရွက်ခြင်းတို့တွင် “ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကို” ဦးတည်သော ပြုမူဆောင်ရွက်မှုများ ပြုမူလုပ်ဆောင်သည့်အခြေအနေကို ဆိုလိုသည်” ဟု အောက်စ်ဖို့ဒ်အဘိဓာန်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဆိုသည်မှာ အများပြည်သူ အကျိုးစီးပွားအတွက် ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် လုပ်ပိုင်ခွင့်အပ်နှင်းခံရသူများဖြစ်ရာ “အများပြည်သူအကျိုး စီးပွား” (Public Interest) အတွက် အပ်နှင်းထားသည့် လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် တာဝန်ကို “ကိုယ်ကျိုးစီးပွား” (Private Interest) နှင့် ဆက်နွှယ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် အကျိုးစီးပွား ဝိရောဓိပဋိပက္ခအခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။

နိုင်ငံတကာလိုက်နာပြဋ္ဌာန်း

အကျိုးစီးပွား ပဋိပက္ခအခြေအနေများမှသည် အဂတိလိုက်စားမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေတတ်ရာ နိုင်ငံတိုင်းတွင် မိမိနိုင်ငံနှင့် သင့်လျော်သည့်စနစ်ဖြင့် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ တားဆီးထိန်းချုပ်ရေး အစီအမံများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ကွန်ဗင်းရှင်းအပိုဒ် ၇ အပိုဒ်ခွဲ ၄ တွင် “အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိုင်းသည် အဂတိလိုက်စားမှုများကို တိုက်ဖျက်နိုင်ရန်အတွက် ပွင့်လင်း မြင်သာမှုကို အားပေးမြှင့်တင်၍ ပြည်သူနှင့်ကိုယ်ကျိုးအကျိုးစီးပွား ပဋိပက္ခဖြစ်မှုများကို တားဆီးကာကွယ်သည့် နည်းလမ်းများကို ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် ခိုင်မာအားကောင်းစေရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရမည်” ဟု တိုက်တွန်း ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။ 

ကမ္ဘာ့ဘဏ်၊ ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ပြစ်မှုဆိုင်ရာရုံးနှင့် စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတို့ ပူးပေါင်းထုတ်ဝေသည့် “အများပြည်သူဆိုင်ရာ ကဏ္ဍ အတွင်းဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည့် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခများကို ကာကွယ်ခြင်းနှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်းဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်စာအုပ်” တွင် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခများ ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် အကြောင်းအရာ များကို (၁) နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေနှင့် နည်းဥပဒေများတွင် ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းခြင်း၊ (၂) ပြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေများတွင် ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းခြင်း၊ (၃) ကျင့်ဝတ်များအဖြစ် ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းခြင်းနှင့် (၄) အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေများတွင် ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းခြင်းတို့ဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

တောင်ကိုရီးယားဥပမာ

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များအနေဖြင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု ဆန်းစစ်ခြင်းလုပ်ငန်းများ၊ အဂတိလိုက်စားနိုင်ခြေအန္တရာယ်ရှိမှု ဆန်းစစ်ခြင်း လုပ်ငန်းများ၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အရာရှိများအတွက် ကျင့်ဝတ်လိုက်နာစေရေး ဆောင်ရွက်မှုများနှင့် ပြည်သူအသိပညာပေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ထူးခြားမှုတစ်ခုအနေဖြင့် “ပြည်သူ့ ဝန်ထမ်းများ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာတွင် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခဖြစ်မှု တားဆီးကာကွယ်ရေး အက်ဥပဒေ”ကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် ပြဋ္ဌာန်း ခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ အဆိုပါဥပဒေသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် စတင်အာဏာ သက်ရောက်ခဲ့ပြီး အများပြည်သူဆိုင်ရာအရာရှိ ၂ သန်းခန့်၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများတွင် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခဖြစ်မှုများကို တားဆီးကာကွယ်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်ဟု သိရှိရပါသည်။

ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ

ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခဖြစ်မှု တားဆီးကာကွယ်ရေးအက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၃(က)၊ (ခ) နှင့် (ဂ) တို့တွင် နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၏ လုပ်ငန်းတာဝန် ထမ်းဆောင်မှုများတွင် ကိုယ်ကျိုးစီးပွားဦးတည်ခြင်းမရှိဘဲ မျှတစွာ ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများကို ဖန်တီးပုံဖော်ပေးရန်၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဖွဲ့ အစည်းများအနေဖြင့်လည်း အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ အခြေအနေများကို တားမြစ်ထိန်းချုပ်နိုင်မည့် အစီအမံများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ရန်နှင့် ပုဒ်မ ၄ (က)၊ (ခ) နှင့် (ဂ) တို့တွင် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် လုပ်ငန်းတာဝန် ထမ်းဆောင်မှုများတွင် မျှတစွာ ဆောင်ရွက်ခြင်းကို လွှမ်းမိုးစေနိုင်သည့် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခအခြေအနေများကို ရှောင်ရှားရန်၊ ဘက်လိုက်ခြင်းနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းများ မရှိရန်နှင့် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခဖြစ်မှု အခြေအနေများကို ကြိုတင်ကာကွယ်သွားရန် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွား ရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။

သတင်းပို့စနစ်

ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများ၏ လုပ်ငန်းတာဝန်ထမ်းဆောင်မှုများတွင် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခဖြစ်မှုများကို တားဆီးကာကွယ်နိုင်ရေးအတွက် ပုဒ်မ ၅ တွင် “ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်း တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုများတွင် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ ဖြစ်မှု အခြေအနေများရှိနေပါက သက်ဆိုင်ရာ ဌာန/အဖွဲ့အစည်းထံသို့ ၁၄ ရက်အတွင်း တင်ပြသွားရန်”၊ ပုဒ်မ ၆ တွင် “လုပ်ငန်းတာဝန်ထမ်းဆောင်မှုနှင့် ဆက်စပ်သည့် အိမ်၊ ခြံနှင့် မြေဝယ်ယူမှုများရှိပါက သက်ဆိုင်ရာ ဌာန/ အဖွဲ့အစည်းသို့ တင်ပြဆောင် ရွက်သွားရန်” ၊ ပုဒ်မ ၇ တွင် “သက်ဆိုင်ရာ ဌာန/အဖွဲ့အစည်း အကြီးအကဲအနေဖြင့် ပုဒ်မ ၅ နှင့် ၆ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ တင်ပြချက်များအပေါ် စိစစ် ရာတွင် အကျိုးစီးပွား ပဋိပက္ခဖြစ်မှုရှိသည်ဟု စိစစ် တွေ့ရှိရပါက အဆိုပါဝန်ထမ်းကို ရာထူးဆိုင်းငံ့ခြင်း၊ ပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ အခြားဝန်ထမ်းတစ်ဦးနှင့် ပူးတွဲ တာဝန်ထမ်းဆောင်စေခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းတာဝန် ပြန်လည်သတ်မှတ်စေခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်ရန်” နှင့် ပုဒ်မ ၈ နှင့် ၉တို့တွင် “အဆင့်မြင့်အရာရှိများ အနေ ဖြင့် ရာထူးတာဝန် ခန့်အပ်ခြင်းမခံရမီ ၃ နှစ်အတွင်း အခြားပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍတစ်ခုခုတွင် လုပ်ငန်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆက်နွှယ်ပတ်သက်ခြင်း၊ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ရှိပါက အဆင့်ဆင့်တင်ပြ ဆောင်ရွက်ရန်” သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။

တားမြစ်ချက်နှင့် ပြစ်ဒဏ်များ

တားမြစ်ချက်များအနေဖြင့် ပုဒ်မ ၁၀ တွင် “ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ရင်းနှီးမှု (ဆန္ဒာဂတိ) ဖြင့် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးမှုများ၊ မိမိ အလုပ်/ဌာနနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အချက်အလက်များ ကို တတိယအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုထံ ဖြန့်ဝေခြင်း၊ လုပ်ငန်း/ဌာနနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် အခြားအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုတွင် အကျိုးအမြတ်ရှိနေခြင်း သို့မဟုတ် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေခြင်း၊ နိုင်ငံခြားအဖွဲ့အစည်း သို့မဟုတ် ဌာနတစ်ခုခုအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း နှင့် လုပ်ငန်း/ဌာနက စီမံ ခန့်ခွဲပိုင်ခွင့်ရှိသည့် အခြား ဌာနအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခု၏ ရာထူးနေရာ ရယူထား ခြင်း” တို့ကို တားမြစ်ထားပါသည်။ ပုဒ်မ ၁၃ တွင် “အများပြည်သူပိုင်ပစ္စည်း၊ စက်ယန္တရား၊ သင်္ဘော၊ လေယာဉ်၊ အဆောက်အအုံ၊ မြေ နှင့် အခြားပစ္စည်း များကို အသုံးပြု၍ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားရှာမှုများ” နှင့် ပုဒ်မ ၁၄ တွင် “လျှို့ဝှက်ထိန်းသိမ်းရမည့် သတင်း အချက်အလက်များကို မိမိကိုယ်ကျိုးအတွက် အသုံး ပြုခြင်း” တို့ကို တားမြစ်ထားပါသည်။ ပြည်သူ့ ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ဥပဒေပါ တားမြစ်ချက်များကို ချိုးဖောက်ပါက သက်ဆိုင်ရာ ဌာနအကြီးအကဲသည် ပုဒ်မ ၂၆ အရ စီမံခန့်ခွဲမှု ပြစ်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ပုဒ်မ ၂၇ နှင့် ၂၈ တို့အရ အခြားပြစ်ဒဏ်များကိုဖြစ်စေ ချမှတ်နိုင်ပါသည်။

နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနှင့် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ

အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခအခြေအနေဆိုသည်မှာ အများပြည်သူဆိုင်ရာကဏ္ဍတွင် သာမက ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍတွင်ပါ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။ သို့ရာတွင် အများပြည်သူဆိုင်ရာကဏ္ဍရှိ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများသည် နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူများအကြား ပေါင်းကူးတံတားများဖြစ်သကဲ့သို့ နိုင်ငံတော်အပေါ် ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှုပိုမိုခိုင်မာစေရေးနှင့် ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နှင့် သန့်ရှင်းသော အစိုးရတစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းလာစေရေးအတွက် အဓိကအရေးကြီးသည့် နယ်ပယ်တစ်ခုဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံတကာက အလေး ထားဆောင်ရွက်နေသကဲ့သို့ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရ များအနေဖြင့်လည်း အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ တားဆီး ကာကွယ်ရေးကို အလေးထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။

ကျင့်ဝတ်များရေးဆွဲထားသင့်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စံတန်ဖိုးများ အခန်း (၆)၊ ပုဒ်မ ၁၁ (စ) တွင် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် “ရာထူး၊ ဌာန၊ လုပ်ငန်းတာဝန်များနှင့် ဆက်စပ်၍ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ ရောထွေးမှုမရှိစေရေး စောင့်ထိန်းရမည်” ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။ သို့ရာတွင် အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ရသည့် ဝန်ကြီးဌာန/အဖွဲ့အစည်းများ အနေဖြင့် လုပ်ငန်းသဘောသဘာဝချင်း ကွဲပြားသဖြင့် သက်ဆိုင်ရာဌာနအလိုက် ကျင့်ဝတ်များ ရေးဆွဲထုတ်ပြန်ထားနိုင်မည်ဆိုပါက အကျိုးစီးပွား ပဋိပက္ခအခြေအနေများကို ပိုမိုထိရောက်စွာ တားဆီးနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနှင့် ကော်မရှင်ကျင့်ဝတ်ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ

မြန်မာနိုင်ငံ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၄ တွင် “ကော်မရှင်အနေဖြင့် ဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းရာတွင် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့တွင် (က) စွပ်စွဲတိုင်တန်းသည့် အကြောင်းအရာတွင် အကျိုး သက်ဆိုင်သူ၊ (ခ) စွပ်စွဲတိုင်ကြားသူ သို့မဟုတ် စွပ်စွဲ တိုင်ကြားခံရသူအပေါ် မလိုမုန်းတီးသူ၊ (ဂ) စွပ်စွဲ တိုင်ကြားသူ သို့မဟုတ် စွပ်စွဲတိုင်ကြားခံရသူနှင့် ဆွေမျိုးတော်စပ်သူနှင့် (ဃ) စွပ်စွဲတိုင်ကြားသူ သို့မဟုတ် စွပ်စွဲတိုင်ကြားခံရသူနှင့် လုပ်ငန်းဆက်စပ် လုပ်ကိုင်နေသူတို့ မပါဝင်ရ” ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။ 
အဂတိလိုက်စားမှုများကို ဥပဒေနှင့်အညီ စုံစမ်း စစ်ဆေးဖော်ထုတ်ရာတွင် အကျိုးစီးပွား ပဋိပက္ခ ဖြစ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာစေခြင်းမရှိစေရန် ဥပဒေအရ ထိန်းချုပ်ထားပြီး ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်က ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့် ကျင့်ဝတ် တွင် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း ၍ ငွေကြေး ဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွား၊ နိုင်ငံတော်အရင်းအမြစ် များကို လွဲမှားစွာ စီမံခန့်ခွဲမှု၊ လျှို့ဝှက်ထိန်းသိမ်း ရမည့် သတင်းအချက်အလက်များကို အလွဲသုံးမှု၊ လက်ဆောင်များကို ပုဂ္ဂလိက အကျိုးအမြတ်ရရှိရန် အသုံးပြုခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရန် ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။ သို့ဖြစ်ရာ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာန/ အဖွဲ့အစည်း များအနေဖြင့်လည်း မိမိတို့ဌာန၏ လုပ်ငန်းသဘော သဘာဝနှင့် ကိုက်ညီသော အကျိုးစီးပွား ပဋိပက္ခ ကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို ထည့်သွင်း ထားသည့် ကျင့်ဝတ်များ ရေးဆွဲဆောင်ရွက်နိုင်မည် ဆိုပါကလည်း အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခအခြေအနေကို အထိုက်အလျောက် ဟန့်တားနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

နိုင်ငံတကာသင်ခန်းစာ

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက် ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများကို အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေအရလည်းကောင်း၊ နိုင်ငံ့ ဝန်ထမ်းများ၏ ကိုယ်ကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခပြုလုပ်မှုများကို နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စံတန်ဖိုးများ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ လည်းကောင်း တားမြစ် ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ တားဆီး ကာကွယ်ရေးအက်ဥပဒေသည် အများပြည်သူ ဆိုင်ရာ ကဏ္ဍအတွင်း ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု မြင့်မားရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားပဋိပက္ခ တားမြစ်ရေး တို့အတွက် ထိရောက်သည့် ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက် တစ်ခုဖြစ်သဖြင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံတကာမှ သင်ခန်းစာလေ့လာသင့်သည်များကို လေ့လာကာ မိမိတို့နိုင်ငံ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် “အဂတိပယ်ခွာ ပြည်သာယာ” ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်သွား ကြရန် လေ့လာတင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

ရည်ညွှန်းကိုးကားသည့် စာအုပ်စာစောင်များစာရင်း

-    နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းကျင့်ဝတ်၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းကျင့်ဝတ် ဆိုင်ရာ စံတန်ဖိုးများ၊

-    အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင် ကျင့်ဝတ်၊

-    Preventing and Managing Conflicts of Interest in the Public Sector, Good Prac-tices Guide (World Bank, OECD, UNODC)

-    https://www.acrc.go.kr/en/