“ခွဲရေး” လက်တစ်ကမ်း ဂျွန်ဆင်မျှော်မှန်း

ကိုရင်သြ  - ရေးသားသည်

 

ဗြိတိန်နိုင်ငံ၌ အချိန်ဇယားသတ်မှတ်ချက် ထက် စော၍ခေါ်ယူခဲ့သော အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကြီးတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ် ဂျွန်ဆင်၏ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ(ဝါ) ရှေးရိုး စွဲပါတီကြီးက အင်တိုက်အားတိုက်ဖြင့် အပြတ် အသတ်အနိုင်ရရှိခဲ့သည်ဆိုသော သတင်း တစ်ပုဒ်ကို ကျွန်ုပ်ဖတ်ရှုရသောအခါ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်မှ ပေးစွမ်းလာမည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ အသို့ရှိလာနိုင်သည် ကို စေ့ငုလေ့လာမိလေ၏။ ။

 

ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်က ကျင်းပခဲ့သော အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီး၏ ရလဒ်များ ကို ပျိုးပျိုးဖျတ်ဖျတ် ရင်သပ်ရှုမော လေ့လာ ကြည့်လေသော် တွေ့မြင်ရသည်ကား ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်၏ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီက နောက်ဆုံးပိတ် အိတ်နှင့်လွယ်ဟူဘိသို့ အောက်လွှတ်တော်ရှိအမတ်နေရာအများစုကို သိမ်းပိုက်ရယူနိုင်လိုက်ကြောင်း တွေ့မြင်ကြရ

၏။

 

ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထိုပါတီကြီးက အမတ် နေရာ ၃၆၄ နေရာ၊ အဓိက အတိုက်အခံပါတီ ကြီး လေဘာပါတီက ၂၀၃ နေရာ၊ စကော့ တလန် အမျိုးသားရေးပါတီက ၄၈ နေရာ၊ လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တို့က ၁၁ နေရာ အသီး သီး အသက အသက ရယူလိုက်နိုင်ကြ၏။

 

ထူးခြားချက်

 

ရွေးကောက်ပွဲ၏ ထူးခြားချက်တစ်ရပ်မှာ ဥရောပသမဂ္ဂ(အီးယူ)မှ ဗြိတိန်နိုင်ငံ နုတ်ထွက် ရေး(ဝါ) ခွဲရေးကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သူများ၏ မဲဆန္ဒ နယ်မြေများမှ မဲများကို ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီက အမှတ်မထင် မျှော်လင့်မထားဘဲ ရရှိ လိုက်ခြင်းဖြစ်၏။ အတိုက်အခံပါတီ ခေါင်း ဆောင် ဂျယ်ရမီကိုဘင်၏ လေဘာပါတီမှာ ယခင်တစ်ကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲ၌ ရရှိခဲ့သော အမတ်နေရာထက်ပင် ၅၉ နေရာ ပိုမိုလျော့ နည်းသွားခဲ့ပြီး ၂၀၃ နေရာနှင့် ကျေနပ်ရောင့် ရဲလိုက်ရ၏။ လေဘာပါတီသည် ၁၉၃၅ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အဆိုးရွားဆုံးသော ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ကိုမဝံ့မရဲလက်ခံလိုက်ရ၏။ လေဘာပါတီထောက်ခံသူများ မသိုးမသန့် ရင်တလှပ်လှပ် ဖြစ်ခဲ့ရ၏။ အတိုက်အခံပါတီအဖြစ် ပါလီမန်တွင် နှုတ်ပူလက်ကြမ်း ဆန့်ကျင်ခဲ့သမျှ၊ နားပူသံကျပ် လုပ်ခဲ့သမျှ အဟောသိက ဖြစ်ရပြန်၏။

 

ပြည်သူတို့၏ခွင့်ပြုချက်

 

အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် အောက် လွှတ်တော်၏ အမတ်နေရာများကို တစ်အုံ တစ်မ ရယူလိုက်နိုင်သော ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီ အောင်ပွဲခံရခြင်းမှာ “ခွဲရေး” ကိစ္စကို မကြာမတင်ကာလအတွင်း အပြီးတိုင်ဆောင် ရွက်ရန် နှစ်သက်လိုလားကြသော ပြည်သူတို့ ၏ ခွင့်ပြုချက်ကို ရရှိလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်က ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ပေါ်ထွက်လာခဲ့အပြီး ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ ဌာနချုပ်ရုံးတွင် စုဝေးရောက်ရှိနေသော ပါတီ ဝင်များကို မဆိုင်းမတွ ပြောကြားခဲ့လေသည်။

 

ဗြိတိန်နိုင်ငံ၌ ဝန်ကြီးချုပ် မာဂရက် သက်ချာ အာဏာရပြီးချိန်နောက်ပိုင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ၏ အကြီးဆုံးသော ရွေးကောက်ပွဲ အောင်ပွဲအဖြစ် ယင်းပါတီ ထောက်ခံသူများက ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားလျက်ရှိ ကြသည်။ မာဂရက်သက်ချာ ဆိုသူသည်ကား ဗြိတိန်ကို ၁၉၇၉ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်အထိ စိုးမိုးအုပ်ချုပ်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်အထိ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ ၏ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ထီးထီးမားမား ရပ်တည်နိုင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၂၀ ရာစုခေတ်၏ “သံမဏိမယ်” ဟူ၍ သမိုင်းတွင်ရစ်လေသူ မာဂရက်သက်ချာသည်ကား ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် သုံးကြိမ်သုံးခါ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံ ခဲ့ရသည်။ အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံနှင့် ဖြစ်ပွားသော “ဖောက်ကလန်စစ်ပွဲ” အတွင်း ရွပ်ရွပ် ချွံချွံ ဦးဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။

 

ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီသည် အသည်း ကြားမှ မဲတစ်ပြား လူထုမဲဆန္ဒအရေအတွက် ၏ ၄၃ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းကို ရရှိခဲ့ပြီး လေဘာပါတီမှာမူ ၃၂ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းကို ရရှိခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ် ညံ့ဖျင်းသွား မှုအတွက် တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုကို ပြသ သည့်အနေဖြင့် ဂျယ်ရမီကိုဘင်သည် လာမည့် နှစ်အစောပိုင်းတွင် ပါတီခေါင်းဆောင်ရာထူးမှ ဆင်းပေးတော့မည်ဟု ဝမ်းနည်းစကားဆိုလာသည်။

 

ရွေးကောက်ပွဲတွင် မှန်းချက်နှင့် နှမ်းထွက် မကိုက်ခဲ့သော လေဘာပါတီအတွင်း မှာပင် ပါတီခေါင်းဆောင် ကိုဘင်အား ရန်သတ္တုရုပြုခြင်း၊ အတိုက်အခံပြုခြင်းတို့ ရှိလာသည့် လက္ခဏာများ ထင်ရှားလာသည်။

 

တစ်ကျော့ပြန်

 

“သူတည်းတစ်ယောက်ကောင်းဖို့ရောက် မူ၊ သူတစ်ယောက်မှာ ပျက်လင့်ခါသာ ဓမ္မတာ ' တည်း” ဟူဘိသို့ပင် ဂျွန်ဆင်မှာ အမှတ် ၁၀၊ ဒေါင်းနင်းလမ်း ဝန်ကြီးချုပ် စံအိမ်တော်သို့ ( တစ်ကျော့ပြန် ရောက်ရှိလာတော့မည်။

 

လာမည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလကုန်ထက် နောက်မကျဘဲ အီးယူမှ ဗြိတိန်နုတ်ထွက်မှုကို  အပြီးသတ်လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းပါမည် ဆိုသော မိမိ၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကာလ ကတိစကားကို ပြည်သူတို့ အားပါးတရ ထောက်ခံမှုရှိကြောင်း လက်တွေ့ပြသလိုက် ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဂျွန်ဆင်က ကြုံးဝါးနေ၏။

 

ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးနေရာကို ဆက်ခံနိုင်ခဲ့သူ ဂျွန်ဆင်သည် ယခုအချိန်တွင် လှဲချီးထိုက်စွာ အောင်ပွဲခံနေ သည်။ ယခုကျင်းပခဲ့သော ရွေးကောက်ပွဲသည် သူ့အတွက် ပိုမို၍ ဂုဏ်ယူဖွယ်ရာဖြစ်ရသည်မှာ ပြည်သူ့ထောက်ခံမှုကို တစ်ခဲနက်ရရှိလိုက် ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ အကြောင်းမှာ ဂျွန်ဆင် သည် ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင် | အဖြစ် ဝန်ကြီးချုပ် ထရေဇာမေ၏ အရိုက် အရာကို လွန်ခဲ့သည့် ငါးလခန့်က လွှဲပြောင်း ရယူခဲ့ခြင်းကြောင့်ပါပေတည်း။

 

ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်၏ အခြားသော ထူးခြားချက်တစ်ရပ်မှာ ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီ ပြတ်ပြတ်သားသား အောင်ပွဲခံခဲ့ပြီး နောက် စကော့တလန်အစိုးရအဖွဲ့က ဗြိတိန်မှ စကော့တလန် လွတ်လပ်ရေးကြေညာရန် ရည်ရွယ်သော ဒုတိယမ္ပိ ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲ ကို ကျင်းပနိုင်ရန် အဆိုပြုမှုမျိုးရှိလာနိုင်သည်။

 

ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမတ် ၄၈ နေရာကို ထိန်းချုပ်လိုက်နိုင်သော စကော့တလန် (စကော့တစ်ရှ်) အမျိုးသားရေးပါတီက စကော့တလန်ဒေသ၏ အမတ်နေရာ ၅၉ နေရာအနက် ၄၈ နေရာကို ရရှိခဲ့သည်။

 

စုစုပေါင်း အမတ်နေရာ ၆၅၀ ရှိ အောက်လွှတ်တော်၏ အမတ်အများစု အနေ အထားကို ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီက စွဲကိုင် လိုက်ချိန်မှာပင် စကော့တလန်အမျိုးသားရေး ပါတီက ယခင်ရွေးကောက်ပွဲမှာထက် အမတ် နေရာ သာလွန်ရရှိလာခြင်းဖြင့် ပိုမိုအားကောင်းသော အင်အားစုတစ်ရပ်ဖြစ်လာ သည်။ စကော့တလန်တွင် မဲဆန္ဒရှင် ၆၂ ရာခိုင်နှုန်းက ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် “တွဲရေး”ကို ထောက်ခံကြသည်။

 

လွတ်လပ်ရေး ကြေညာရေး

 

၂၀၁၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ပထမ အကြိမ် ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့စဉ်က ပြည်သူ ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းတို့က ဗြိတိန်မှ စကော့ တလန်ခွဲထွက်ရေးကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသည်။ စကော့တလန် လွတ်လပ်ရေးကြေညာရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ဒုတိယအကြိမ်ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် ခွင့်ပြုချက်ရရှိရေး ကြိုးပမ်းသွားမည်ဟု စကော့တလန်ဝန်ကြီး စတားဂီယွန်ကပြောကြားသည်။ စတားဂီယွန် သည် စကော့တလန်အစိုးရအဖွဲ့၏ ခေါင်း ဆောင်ဖြစ်သည်။

 

အီးယူမှ ဗြိတိန်နုတ်ထွက်ရေးကို မဆိုင်း ( မတွ ဆောင်ရွက်ရန် ပြည်သူတို့က မိမိအား  အခွင့်အာဏာ အပ်နှင်းလိုက်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သူကမျှ စောဒကမတက်နိုင်ပါ၊ မိမိ၏  ကတိကဝတ်အတိုင်း “ခွဲရေး”ကိစ္စကို လုံးပန်း ပါမည်ဟူ၍ ဂျွန်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

 

သို့ဖြစ်ရကား ဥရောပသမဂ္ဂ အဝန်းအဝိုင်း အတွင်းမှ ထွက်တော်မူခန်းက ခွာခြင်းကို အဆောတလျင် ဆောင်ရွက်ရန် ဂျွန်ဆင် ဦးတည်ရှေးရှုနေလေပြီ။ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် သူရရှိခဲ့သော “ခွဲရေး” သဘောတူညီချက်ကို အချိန်မဆွဲဘဲ အတည်ပြုချက်ရရှိနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းသွားတော့မည့် လက္ခဏာကို ပြသလျက်ရှိသည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်မျှ အစေးကပ်ခဲ့သော အဖွဲ့အစည်း ကြီးကို လာမည့်လကုန်မှအစပြု၍ ကျောခိုင်း ထွက်ခွာတော့ပေအံ့။

 

ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ဥရောပသမဂ္ဂမှ နုတ်ထွက်ရန် မူလစီစဉ်ခဲ့သည်ထက် တစ်နှစ် နီးပါးနောက်ကျ၍လည်းကောင်း၊ ခွဲရေး တွဲရေးကိစ္စ ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲ ကျင်းပပြီးချိန် နောက်ပိုင်း သုံးနှစ်ခွဲခန့် အကြာတွင်လည်း ကောင်း လက်တွေ့ခွဲရေး ဖြစ်ပေါ်လာပေလိမ့် မည်။

 

ရင်ကြားစေ့မည့်ကာလ

 

ဥရောပသမဂ္ဂမှ ဗြိတိန်နုတ်ထွက်မည်ဟု ဆိုသော်လည်း ဆက်လက်လုပ်စရာအများ အပြား ရှိနေပေသေးသည်။ သဘောတူညီ ချက် အတည်ပြုရေးနှင့် ပတ်သက်၍ နှစ်ဖက် အချေအတင် ဆွေးနွေးငြင်းခုံမှုများ ပြင်းပြင်း ထန်ထန်ရှိခဲ့ရပြီး နိုင်ငံရေးပါတီကြီးများ အကြား နင်ပဲငဆ ပြောဆိုခဲ့မှုများကလည်း မဆန့်မပြဲ ရှိခဲ့ရလေသည်။ သို့ရာတွင် ယခု အချိန်သည်ကား မိမိတို့နိုင်ငံတော်၏ အနာဂတ် အတွက် ရင်ကြားစေ့ရမည့်ကာလ၊ ပါတီပေါင်း စုံ ထောက်ခံမှုရှိသော သဘောတူညီချက် တစ်ရပ် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရမည့် ကာလဖြစ် သည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်က စိတ်လိုက် မာန်ပါ ပြောဆိုခဲ့သမျှကို ပြန်လည်ပြည်ဖုံး ကားချလိုက်ပုံကို ပြသလျက် တိုက်တွန်းသမှု ပြုလေသည်။

 

လာမည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်ထက် နောက်မကျဘဲ ခွဲရေးကိစ္စ ပြီးမြောက်အောင်မြင်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အီးယူမှ ဗြိတိန်နုတ်ထွက်ခြင်းသည် ယခုတစ်ကြိမ် တွင် ခြွင်းချက်ပြုမှုများ ရှိတော့မည်မဟုတ်ကြောင်း ဂျွန်ဆင်က ပါတီဌာနချုပ်ရုံးတွင် သူ့အား ထောက်ခံနေသည့် လူအုပ်ကြီးများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

 

ဂျွန်ဆင် မြွက်ကြားသည့်အတိုင်း အချိန် ဇယားနှင့်အညီ အီးယူမှ ဗြိတိန်နိုင်ငံ နုတ်ထွက်ပြီးသည့်အခါ ၁၁ လကြာမြင့်မည့် အသွင် ကူးပြောင်းရေးကာလတစ်ရပ်ကို ယင်းနိုင်ငံ ဖြတ်သန်းရပေလိမ့်မည်။ အသွင် ကူးပြောင်းရေးကာလအတွင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံသား များရော၊ အီးယူနိုင်ငံများမှ နိုင်ငံသားများ၏ နိစ္စဓူဝ လူနေမှုဘဝရေးရာများတွင် ထူးထူး ခြားခြားပြောင်းလဲမှု မရှိနိုင်ချေ။ ယင်းကာလ အတွင်း ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအတိုင်း ဆက်လက်လိုက်နာနေမည်ဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်နှင့် ဥရောပ ကုန်သွယ်ရေးမှာလည်း တင်းပြည့်အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံသဖွယ် ပုံမှန်အတိုင်း ဆက်လက် လည်ပတ်နေပေဦးမည်။

 

ဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက်

 

ရွေးကောက်ပွဲတွင်ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ  အောင်ပွဲခံခြင်းကို ဥရောပခေါင်းဆောင်များက ဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက်ပါ သည်ဟု လူကြီးလူကောင်းဆန်ဆန် ပြောကြားခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင် “ခွဲရေးလွန်ကာလ” အနာဂတ် ရပ်တည်ချက်အတွက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု များကို ဥရောပခေါင်းဆောင်များနှင့် အပြန်ပြန်အလှန်လှန် ဆောင်ရွက်သွားရပေလိမ့်မည်။

 

ဂျွန်ဆင် မျှော်မှန်းသော အချိန်ဇယား သတ်မှတ်ချက်အတိုင်း ခွဲထွက်နိုင်စေမည့် သဘောတူညီချက်ကို ဗြိတိန်ပါလီမန်က အတည်ပြုပေးရန် လိုအပ်နေသေးသည်။ ( အကယ်၍ အတည်ပြုပေးပြီးသည့်တိုင်အောင် ဗြိတိန်နှင့် အီးယူတို့၏ အနာဂတ်ဆက်ဆံရေး အနေအထားအတွက် နှစ်ဖက်လက်ခံနိုင်မည့် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ရရှိနိုင်ရန် အသွင် ကူးပြောင်းရေးကာလအတွင်း အကြိတ်အနယ် ဆက်လက် ဆွေးနွေးရပေဦးမည်။

 

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ကုန်ဆုံးလွန်မြောက်ချိန် ထက်ကျော်လွန်၍ အသွင်ကူးပြောင်းရေး ကာလကို သက်တမ်းတိုးပေးနိုင်မည် မဟုတ်ဟု ဂျွန်ဆင်ကထပ်တလဲလဲပြောကြားခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်စေကာမူ အသွင် ကူးပြောင်းရေးကာလ မကုန်ဆုံးမီမှာပင် ပြီးပြည့်စုံသော သဘော တူညီချက်တစ်ရပ် ရရှိနိုင်ပါမည်လောဟု သံသယဝေဝါးထွေပြားနေကြသည်။ ဗြိတိန် နှင့် ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးပွဲစတင်ရန် မိမိတို့ အသင့်ရှိနေပြီး ဥရောပသမဂ္ဂ၏ အကျိုးစီးပွား အလို့ငှာ မိမိတို့သတ်မှတ်ထားသော ဦးစားပေး အစီအစဉ်များကို ဆက်လက်ကာကွယ်သွား နိုင်ရေးအတွက် အကြိတ်အနယ် ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းရပါလိမ့်မည်ဟု ဥရောပသမဂ္ဂကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ ချားလ်စ်မီချဲလ်၏ သဘောထား ရပ်တည်ချက်ကို ကျွန်ုပ် အလေးမူမိရင်း “ခွဲရေး လက်တစ်ကမ်း ဂျွန်ဆင် မျှော်မှန်း” ဟု ကျူးရင့်မိပါသတည်း။ ။